در یک تا دو درصد بارداریها ممکن است یکی از شرایط تهدیدکننده زندگی که بارداری خارج از رحم است، رخ دهد. یک بارداری نرمال و طبیعی زمانی اتفاق میافتد که تخمک بارور شده پس از خروج از لولههای رحمی به دیوارههای رحم متصل شود. اما در حاملگی خارج از رحم، شاهد چسبیدن تخمکهای بارور شده به سایر قسمتهای دستگاه تولید مثل خواهید بود. زمانی که حاملگی خارج از رحم اتفاق میافتد، آنچه که از اهمیت بالایی برخوردار است، تشخیص به موقع و درمان است.
تعریف بارداری خارج از رحم
فرایند بارداری با بارور شدن تخمک آغاز میشود. در یک بارداری طبیعی، تخمکی که بارور میشود به جداره داخلی رحم متصل میشود. اما در حاملگی خارج از رحم، شاهد لانهگزینی و رشد تخمک بارور شده در فضایی خارج از حفره اصلی رحم، خواهید بود.
این ورزشها را در بارداری انجام ندهید!
زمان وقوع بارداری خارج از رحم
بارداری خارج از رحم معمولا در هفتههای اول بعد از لقاح، اتفاق میافتد. این بارداری بهگونهایست که شما ممکن است به هیچ عنوان متوجه وجود مشکلی خاص و بارداری خودتان نشوید. اما این امکان وجود دارد که علائم بارداری خارج از رحم را در خود مشاهده کنید. اگر میخواهید این علائم را بشناسید، تا آخر مقاله همراه ما باشید.
علائم اولیه بارداری خارج از رحم
در صورت مشاهده علائم اولیه زیر، میتوان به وجود بارداری خارج از رحم پی برد.
- وجود درد در قسمت لگن و همچنین خونریزی خفیف واژن
- حالت تهوع و معده درد
- به وجود آمدن گرفتگی شدید در قسمت شکم
- بروز درد در یک طرف از بدن
- سرگیجه، بی حالی و ضعف
- احساس درد در نواحی شانه، گردن و مقعد
ترکیدن یا پارگی لولههای فالوپ، هنگام بارداری خارج از رحم لولهای می تواند رخ دهد. درد شدید با یا بدون خونریزی شدید از علائم اورژانسی این اختلال هستند. در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، جهت تشخیص و درمان بارداری خارج از رحم، مراجعه فوری به پزشک ضروری است.
- خونریزی شدید واژن
- سبکی سر
- غش
- درد شانه
- احساس درد شدید در قسمت شکم و مخصوصا در یک طرف آن
راههای تشخیص بارداری خارج از رحم
اگر هیچیک از علائم مربوط به پارگی لوله فالوپ مشاهده نشد، اما پزشک به بارداری خارج از رحم مشکوک بود، برای تشخیص و بررسیهای بیشتر قطعا از موارد زیر استفاده می کند:
- معاینات لنگی توسط پزشک متخصص صورت میگیرد.
- با انجام سونوگرافی، محل دقیق بارداری مورد بررسی قرار میگیرد.
- سطح هورمون بارداری که نام آن هورمون گنادوتروپین جفتی انسان میباشد (این هورمون از جفت ترشح شده و نقش مؤثری در تداوم بارداری دارد)، به وسیله انجام آزمایشهای خونی که پزشک تجویز میکند، بررسی میشود.
روشهای مختلف درمان بارداری خارج از رحم
خروج بافت حاصل از تخمک بارور شده از بدن در بارداری خارج از رحم، برای پیشگیری از بروز عوارض خطرناک و کشنده این بارداری، باید هر چه سریعتر انجام شود. در همچین شرایطی باید خیلی سریع به بارداری خاتمه داد. استفاده از شیوههای مختلف درمان در چنین شرایطی توسط پزشک به علائم و زمان تشخیص بارداری در هر فرد بستگی دارد. امروزه از روشهای زیر برای پایان دادن به بارداری خارج از رحم استفاده میشود.
- دارودرمانی
- لاپاراسکوپی (روش جراحی با تهاجم کمتر)
- جراحی اورژانسی (جراحی شکمی)
عوامل خطر بارداری خارج از رحم
عوامل زیر، باعث افزایش احتمال بروز حاملگی خارج از رحم در بانوان میشوند. این عوامل به عنوان عوامل خطر در حاملگی خارج از رحم شناخته میشوند.
- عملیات عقیمسازی لولههای فالوپ موفقیتآمیز نباشد.
- آندومتریوز اتفاق بیافتد: این رویداد زمانی اتفاق میافتد که در خارج از رحم، یک بافتی مشابه پوشش داخلی رحم، رشد کند.
- سابقه مبتلا شدن به عفونت لگن
- التهاب یا نقص لوله فالوپ و زخمهای به جا مانده از آنها
- استفاده از هرگونه تکنیک باروری
- سابقه بارداری خارج از رحم
اگر در اثر پارگی آپاندیس، به لولههای فالوپ آسیبی رسیده باشد، این عامل نیز از عوامل خطر حاملگی خارج از رحم میباشد.
شناخت انواع بارداری خارج از رحم
محل لانهگزینی نادرست تخمک بارور شده میتواند نوع بارداری خارج از رحم را مشخص کند.
بارداری خارج از رحم لولهای یا بارداری توبال
95 درصد حاملگیهای خارج از رحم در لولههای فالوپ اتفاق میافتد. بارداری خارج از رحم لولهای که به آن بارداری توبال هم میگویند، به زیرگروههای زیر تقسیم میشود:
- زیرگروه اول که حدود 80 درصد بارداریهای خارج از رحم لولهای را دربردارد، لانهگزینی در قسمت میانی لوله فالوپ میباشد.
- در 12 درصد از بارداریهای خارج از رحم لولهای، لانهگزینی در مجاورت رحم و در قسمت بالایی لوله فالوپ رخ میدهد.
- در 5 درصد بارداریهای خارج از رحم لولهای، لانهگزینی در قسمت انتهایی لوله فالوپ اتفاق میافتد.
بارداری بینابینی
این نوع حاملگی خارج از رحم در بخشی از لوله فالوپ که توسط بافت آندومتر پوشانده شده است رخ میدهد. بارداری بینابینی به دلیل تشخیص دشوار آن بسیار خطرناک است. بافت حاصل از لانهگزینی ممکن است به تدریج منبسط شده و پاره شود و در نتیجه به لولههای فالوپ و دیواره رحم به طور همزمان آسیب برساند.
بارداری خارج از رحم در دهانه رحم
زمانی که در دهانه رحم (محل عبور بین رحم و واژن) تخمک لانهگزینی میکند، یکی از نادرترین اشکال حاملگی خارج از رحم، که بروز آن با خطر بالای خونریزی شدید و مرگ همراه است، اتفاق میافتد. از آنجایی که دهانه رحم دارای رگهای خونی زیادی است، جدا شدن بافت ناشی از حاملگی خارج از رحم از این ناحیه میتواند خونریزی شدید را به همراه داشته باشد.
بارداری خارج از رحم در تخمدان
این نوع از بارداری خارج از رحم بسیار سخت تشخیص داده میشود. این نوع از حاملگی شباهت زیادی با حاملگی خارج از رحم لولهای دارد. در واقع تشخیص بدون جراحی این نوع حاملگی خارج از رحم، امکان پذیر نیست. در درمان حاملگی خارج رحمی در تخمدان برداشت کامل یا جزئی از تخمدان ضروری میباشد.
بارداری خارج از رحم در اسکار سزارین
این نوع حاملگی خارج از رحم زمانی اتفاق میافتد که تخمک بارور شده در جای زخم به جا مانده از جراحی سزارین کاشته شود. بافت حاصل از کاشت تخمک میتواند در خارج از رحم یا داخل دهانه رحم رشد کند و ممکن است با خونریزی داخلی یا واژینال گسترده همراه باشد. در برخی موارد، امکان زنده ماندن جنین تا زمان تولد وجود دارد. با این حال، این وضعیت خطر خونریزی شدید و همچنین امکان برداشتن رحم در هنگام زایمان را برای مادر دارد.
بارداری درون رحمی
حاملگی داخل رحمی نیز یکی از موارد نادری است که در آن تخمک بارور شده به جای کاشت در داخل حفره رحم، در دیواره عضلانی رحم عمل لانهگزینی را انجام میدهد. حاملگی درون رحمی زمانی اتفاق میافتد که رحم در اثر جراحی آسیب دیده و زخمی شود یا اختلالی به نام آدنومیوز به وجود آمده باشد. بافتی که در حالت عادی دیواره رحم را پوشش میدهد، در اختلال آدنومیوز، در دیواره عضلانی رحم شروع به رشد میکند.
بارداری شکمی
به نظر میرسد که این نوع حاملگی خارج از رحم با حاملگی لولهای شروع میشود. اما پس از آن، توده تشکیل شده از دیواره لوله فالوپ جدا میشود و به حفره شکمی مهاجرت میکند و دوباره در آنجا کاشت میشود. این امکان وجود دارد که ظاهر شدن علائم این نوع بارداری، چندین هفته طول بکشد.
حاملگی هتروتوپیک
این اصطلاح به وجود همزمان حاملگی درون رحمی و حاملگی خارج رحمی اشاره دارد. در بیش از یک سوم موارد، جنین داخل رحمی میتواند پس از جراحی حاملگی خارج از رحم زنده بماند.
نتیجه گیری
حاملگی خارج رحمی یک وضعیت بسیار خطرناک است که نیاز به مراقبت فوری پزشکی دارد. برای پیشگیری از عوارض تهدیدکننده این نوع بارداری، تشخیص به موقع با استفاده از روشهایی مانند سونوگرافی، از اهمیت بالایی برخوردار است. توصیه میشود که آن را جدی بگیرید. بهطور کلی، تحمل این وضعیت برای مادر هم از نظر روحی و هم از نظر جسمی دشوار است. به همین دلیل اگر خودتان هم چنین شرایطی را تجربه میکنید به شما پیشنهاد میکنیم که نهایت استفاده را از کمکهای عاطفی دیگران ببرید و یا اگر یکی از نزدیکانتان دچار این مشکل شد، تا جایی که امکان دارد او را تنها نگذارید و به او کمک کنید تا با شرایط موجود به خوبی کنار بیاید.
برخی مطالب درباره دانستنی های زیبایی و سلامت ممکن است برای شما مفید باشد:
بهترین و جدیدترین متد تغذیه سالم در بارداری
3 رنگ موی جذاب که میتونی بدون دکلره انجام بدی
نوروبیون برای چه کسانی مناسب است؟ راهنمای مصرف و عوارض جانبی!