گل مژه، که در اصطلاح پزشکی به آن “Stye” می گویند، یک بیماری رایج چشمی است که خوشبختانه خطر جدی برای فرد به همراه ندارد. این بیماری در اثر عفونتی ناشی از باکتری استافیلوکوک به وجود می آید. در این شرایط، برجستگی های کوچکی مشابه جوش های چرکی در ناحیه داخلی یا خارجی پلک ظاهر می شوند. علت اصلی این برجستگی ها، عفونت در غدد چربی موجود در پلک است. گلمژه، بیماری شایعی است که میتواند افراد را در سنین مختلف گرفتار کند. گلمژه بهصورت یک توده متورم، حساس و دردناک و قرمز رنگ در نزدیکی لبه پلک ظاهر میشود. این توده در حقیقت یک آبسه کوچک است که در اثر عفونت یا التهاب مژهها یا غدد ترشحکننده چربی پلک ایجاد میشود. تماس دست آلوده با چشم و التهاب لبه پلک از عوامل مهمی هستند که باعث بروز گلمژه میشوند. در ادامه، تعدادی از این روش های درمان خانگی گل مژه معرفی خواهند شد.
دلایل بروز گل مژه
پلک ها دارای تعداد زیادی غدد چربی هستند که این غدد در اطراف مژه ها قرار گرفته اند. عوامل مختلفی مانند وجود گرد و غبار می تواند منجر به انسداد این غدد شود.
انسداد غدد چربی، محیط مناسبی را برای رشد باکتری ها فراهم می کند که در نهایت منجر به شکل گیری گل مژه می شود. همچنین، برخی عوامل دیگر نیز می توانند در بروز این عارضه نقش داشته باشند، از جمله:
- رعایت نکردن بهداشت چشم و پلک
- استرس و نگرانی مفرط
- تغییرات هورمونی در بدن
- پاکسازی نامناسب آرایش چشمی
- استفاده از لوازم آرایشی تقلبی یا آلوده
- برخی از بیماری های التهابی چشم مانند بلفاریت
انواع گل مژه
این بیماری چشمی انواع مختلفی دارد که هر یک از آن ها نیازمند روش درمانی خاص خود است. به طور کلی، گل مژه به دو دسته اصلی تقسیم می شود:
- شالازیون: در این نوع، غده ای به نام میبومین که وظیفه تولید چربی در پلک را دارد، مسدود می شود. منافذ این غده در لبه پلک ها قرار دارند و در صورت انسداد، باعث بروز گل مژه می شود.
- هوردئولوم: این نوع شامل درگیری غدد عرقی موجود در گوشه چشم و مژه ها یا غدد چربی در قسمت پایین مژه ها می شود.
علاوه بر این، گل مژه بر اساس محل بروز آن نیز به دو دسته داخلی و خارجی تقسیم می شود، که می تواند در داخل یا خارج از پلک ایجاد شود. هر یک از این انواع، علائم و درمان های مختص به خود را دارند.
علائم گل مژه
گل مژه، مانند بسیاری از بیماری ها، نشانه هایی دارد که با بروز آنها می توان به وجود این مشکل پی برد. برخی از علائم رایج این بیماری عبارتند از:
- احساس سنگینی و درد پلک
- ایجاد یک توده برجسته قرمز رنگ دردناک در لبه پلک
- سوزش و خارش و ریزش اشک
- خروج موردی ترشحات چرکی از گلمژه
- تاری دید: تاری دید از عوارض معمول گلمژه نیست اما اگر گلمژه نسبتاً بزرگ باشد با فشار روی قرنیه باعث ایجاد آستیگماتیسم و تاری دید میشود.
روش های تشخیص گل مژه
تشخیص گل مژه توسط پزشکان متخصص و حتی عمومی قابل انجام است، اما برای درمان دقیق تر و جلوگیری از بازگشت مجدد عفونت، مراجعه به متخصصین چشم مانند چشم پزشکان و اپتومتریست ها توصیه می شود.
پزشک معالج ابتدا پلک های بالا و پایین را با دقت بررسی کرده و منافذ غده های چربی نزدیک مژه ها را مورد بررسی قرار می دهد تا نوع گل مژه را مشخص کند.
همچنین، پزشک ممکن است چشم ها را برای بررسی وجود اجسام خارجی، بافت های آسیب دیده یا احتمال میبومیتیس مزمن معاینه کند.
از سوی دیگر، نشانه های احتمالی عفونت در غدد چربی نیز مورد توجه قرار می گیرد. پس از تشخیص، پزشک وضعیت چشم را از نظر گسترش عفونت به پوست، چشم و حدقه چشم بررسی می کند.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگرچه برای درمان گل مژه نیازی به مراجعه فوری به پزشک نیست، اما در برخی موارد، بهتر است به چشم پزشک مراجعه کنید:
- اگر پس از چند روز بهبودی حاصل نشد یا وضعیت بدتر شد.
- در صورتی که علاوه بر پلک، خود چشم نیز آسیب ببیند.
- اگر گل مژه بر دید شما تأثیر منفی بگذارد.
- وقتی پلک ها به شدت متورم و قرمز شده و باز کردن کامل چشم دشوار می شود.
- زمانی که گل مژه بزرگ تر و دردناک تر می شود.
هشدارها و توصیه ها
در صورتی که به طور مکرر دچار گل مژه می شوید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید، زیرا این ممکن است نشانه ای از یک بیماری زمینه ای مانند ملتحمه، بلفاریت یا سلولیت باشد. اگر گل مژه به خودی خود بهبود نیابد یا دیدتان تحت تأثیر قرار گیرد، پزشک ممکن است آنتی بیوتیک موضعی تجویز کرده یا عفونت را با بی حسی تخلیه کند.
برای پیشگیری از گل مژه، توصیه می شود هر چند روز یک بار پلک ها را با شامپو بچه یا اسکراب مخصوص تمیز کنید. اگر به ویروس کرونا مبتلا شده اید و دچار درد چشم شده اید، برای بررسی ارتباط احتمالی بین گل مژه و کرونا، مراجعه به پزشک ضروری است.
روش های مختلف درمان گل مژه
اگرچه گل مژه در بیشتر موارد بی ضرر است و در ۹۰ درصد مواقع بدون مشکل خاصی بهبود می یابد، اما درد و ناراحتی ناشی از آن می تواند فرد را به دنبال راهی سریع برای رهایی از این مشکل بیندازد.