این سؤال برای شما هم ممکن است پیش بیاید که کودکتان در سن های مختلف نوزادی یا کودکی به چند ساعت خواب نیاز دارد و بهترین زمان خواب برای نوزادان چه زمانی است. از آنجا که هر کودکی با دیگری متفاوت است، برخی کودکان به دو یا چند ساعت خوابِ طولانی تر یا کمتر از دیگر کودکان نیاز دارند و برخی کودکان نوپا یا کودکان بزرگ تر هم به یک ساعت خواب بیشتر یا کمتر از همسالانشان نیاز دارند. طبق مقاله ای با عنوان رفتارهای خواب نوزادان 0 تا 3 ماهه در وب سایت Better Health Channel منتشر شده است، نوزادان معمولاً در طول یک شبانه روز بین ۱۲ تا ۱۶ ساعت خواب نیاز دارند و تفاوتی بین روز و شب برایشان وجود ندارد. به دلیل نیاز مکرر به شیر مادر، این خواب ها معمولاً کوتاه مدت و پراکنده هستند. نوزادان در چرخههای خواب کوتاهی میخوابند که اغلب بین ۲۰ تا ۵۰ دقیقه طول میکشد. این مطلب میزان خواب مورد نیاز کودکان شیرخوار در سن های مختلف را به طورکلی و حدودی تخمین می زند و توضیح می دهد که الگوی خواب شب و چرت روز کودک با رشد او چه تغییراتی می کند.
جدول خواب نوازادان و کودکان در سنین مختلف
جدول زیر میزان خواب کافی برای نوزادان و کودکان در سنین مختلف را نشان می دهد.
سن کودک | میزان خواب کافی |
نوزاد ۱ تا ۴ هفته | ۱۵ تا ۱۸ ساعت |
نوزاد ۹ ماهه | ۱۲ تا ۱۶ ساعت |
کودک ۱ تا ۲ ساله | ۱۱ تا ۱۴ ساعت |
کودک ۳ تا ۵ ساله | ۱۰ تا ۱۳ ساعت |
کودک ۶ تا ۱۲ ساله | ۹ تا ۱۲ ساعت |
نوجوان ۱۳ تا ۱۸ ساله | ۸ تا ۱۰ ساعت |
نیازهای خواب در کودکان در سنین مختلف
میزان خواب لازم برای هر کودک با توجه به سن و برخی عوامل دیگر متفاوت است. در ادامه، راهنمای کلی میزان خواب مورد نیاز کودکان در هر مرحله از رشد ارائه شده است.
نوزاد
نوزادان در ماه اول زندگی معمولاً به طور میانگین حدود ۱۷ ساعت از شبانه روز را در خواب سپری می کنند. خواب نوزاد در این مرحله منظم نیست و ممکن است در هر دوره، بین چند دقیقه تا چند ساعت طول بکشد. دلیل اصلی بیدار شدن مکرر نوزاد در این سن نیاز به تغذیه مکرر است، چرا که معدهٔ کوچک او به سرعت خالی می شود.
کودک یک ماهه
در یک ماهگی، کودکان همچنان حدود ۱۷ ساعت در شبانه روز می خوابند. در این سن، کودکان هنوز قادر به تشخیص روز و شب نیستند. اگرچه بیشتر خواب آنها در طول شب است، اما همچنان در طول روز نیز زیاد می خوابند.
کودک دوماهه
کودکان دوماهه معمولاً بین ۱۶ تا ۱۷ ساعت در شبانه روز می خوابند. اگرچه هوشیاری و تعامل اجتماعی کودک در این سن بیشتر شده، اما اغلب هنوز نیاز به چرت های کوتاه متعدد در طول روز دارند.
کودک سه ماهه
در این سن، کودکان همچنان به حدود ۱۶ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. برخی از کودکان در این سن قادر به خوابیدن متوالی برای ۶ تا ۸ ساعت در شب هستند و همچنان سه چرت در طول روز دارند.
کودک شش ماهه
کودکان شش ماهه معمولاً حدود ۱۵ ساعت در شبانه روز می خوابند که حدود ۱۰ ساعت آن به شب اختصاص دارد. چرت های روزانه ممکن است به دو نوبت، یکی در صبح و دیگری در بعدازظهر، کاهش یابد، هرچند برخی از کودکان هنوز به چند چرت کوتاه تر نیاز دارند.
کودک ۹ ماهه
در ۹ ماهگی، میزان خواب کودک به حدود ۱۴ تا ۱۵ ساعت در شبانه روز کاهش می یابد که ۱۱ ساعت آن به شب اختصاص دارد. اکثر کودکان در این سن می توانند هشت تا ۱۲ ساعت شبانه روز بدون نیاز به تغذیه مداوم بخوابند. دو چرت روزانه، یکی در صبح و دیگری در بعدازظهر، همچنان برای آنها کافی است. ممکن است اضطراب جدایی باعث مشکلاتی در به خواب رفتن و یا ادامه خواب شبانه کودک شود.
کودک یک ساله
کودکان یک ساله به طور معمول حدود ۱۴ ساعت خواب در شبانه روز دارند که ۱۱ ساعت آن در شب است. همچنین دو چرت کوتاه تر در طول روز برای آنها کافی است.
کودک ۱۸ ماهه
در ۱۸ ماهگی، کودکان به حدود ۱۳ تا ۱۴ ساعت خواب در شبانه روز نیاز دارند. بیشتر این کودکان حدود ۱۱ ساعت در شب می خوابند. چرت صبحگاهی ممکن است از برنامه روزانه آنها حذف شود، اما چرت بعدازظهر احتمالاً تا چند سال دیگر ادامه دارد.
کودک دوساله
در دو سالگی، کودکان معمولاً بین ۱۱ تا ۱۴ ساعت خواب نیاز دارند. بیشتر کودکان در این سن هنوز به چرت بعدازظهر احتیاج دارند و شب ها بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت می خوابند. با افزایش انرژی کودک، ممکن است او در برابر خوابیدن مقاومت کند و حتی بعد از به تخت رفتن، دوباره از تخت بیرون بیاید. لازم به یادآوری است که تا سن دو سالگی، بیشتر وقت کودکان در خواب سپری شده است.
کودک سه ساله
کودکان سه ساله معمولاً بین ۱۰ تا ۱۳ ساعت در شبانه روز می خوابند. برخی از کودکان همچنان نیاز به چرت بعدازظهر دارند، اما برخی دیگر ممکن است این چرت را کنار بگذارند و با کمی بیشتر خوابیدن در شب، نیاز روزانه به خواب را جبران کنند. همچنین بسیاری از کودکان در این سن از گهواره یا تخت کوچک به تخت بزرگ تر منتقل می شوند.
کودک چهار و پنج ساله
در این سن، برخی از کودکان ۱۰ تا ۱۳ ساعت در شبانه روز می خوابند، در حالی که برخی دیگر ممکن است یک یا دو ساعت بعدازظهر چرت بزنند. کودکانی که به مهدکودک می روند یا روزهای پرتحرکی دارند، ممکن است زودتر از معمول بخوابند.
کودک شش تا هشت ساله
کودکان در این سنین می توانند ۹ تا ۱۲ ساعت در شبانه روز بخوابند. در این مرحله، کودکان ممکن است تجربه خواب هایی را داشته باشند که در آن ها رویدادهای روزمره شان را بازسازی کنند. همچنین برخی از ترس های شبانه ممکن است در این سن شروع شوند و باعث سخت تر شدن به خواب رفتن کودک شوند.
اهمیت خواب کودکان
خواب یکی از پایه های اساسی سلامت انسان است که در تمامی مراحل زندگی، از کودکی تا بزرگسالی، نقش مهمی ایفا می کند. اهمیت این مسئله در کودکان به مراتب بیشتر است، زیرا خواب نه تنها به عنوان یک فعالیت ضروری روزانه مطرح می شود، بلکه به عنوان یکی از عوامل کلیدی در رشد و توسعه سالم کودک نیز شناخته می شود.
- خواب کافی و باکیفیت در کودکان به آنها کمک می کند تا از بسیاری از بیماری ها در آینده جلوگیری کنند و همچنین سیستم ایمنی بدنشان را تقویت کنند.
- وقتی کودکان به اندازه کافی می خوابند، بدن آنها در بهترین حالت خود قرار دارد تا بتواند به درستی به رشد و توسعه ادامه دهد. این امر به ویژه در دوران کودکی که بدن در حال رشد و تغییرات سریع است، اهمیت بیشتری پیدا می کند.
- علاوه بر تأثیرات جسمانی، خواب مناسب در کودکان بر سلامت روانی آنها نیز اثرگذار است. خواب کافی موجب بهبود تمرکز، حافظه، و توانایی یادگیری می شود.
- همچنین کودکانی که خواب کافی دارند، در تعاملات اجتماعی خود موفق تر عمل می کنند و کمتر با مشکلاتی مانند اضطراب و افسردگی مواجه می شوند. بنابراین، خواب نه تنها یک نیاز فیزیکی بلکه یک ضرورت روانی است که باید به آن توجه ویژه ای داشت.
اهمیت خواب نیمروزی برای کودکان
نوزادان و کودکان خردسال در طول شبانه روز ساعات زیادی را در خواب می گذرانند که شامل خواب های کوتاه مدت روزانه و خواب شبانه است. همان طور که خواب شبانه برای سلامت و رشد کودک اهمیت دارد، خواب نیمروزی نیز نقش مهمی در این زمینه ایفا می کند.
با گذر زمان و افزایش سن کودک، میزان خواب روزانه او کاهش می یابد، اما والدین باید اطمینان حاصل کنند که کودک همچنان در طول روز یک چرت کوتاه داشته باشد.
برخی از والدین ممکن است گمان کنند که خوابیدن کودک در طول روز می تواند باعث اختلال در خواب شبانه او شود، اما این طور نیست. خواب نیمروزی باعث افزایش انرژی کودک شده و او را برای بازی و فعالیت های روزمره آماده می کند. حتی اگر این خواب کوتاه باشد، نه تنها به خواب شبانه کودک آسیب نمی زند، بلکه می تواند به بهبود کیفیت آن کمک کند.
با توجه به اهمیت خواب نیمروزی، والدین باید اطمینان حاصل کنند که کودک حداقل دو ساعت در طول روز بخوابد. البته باید دقت کنند که این زمان از دو ساعت بیشتر نشود، چرا که ممکن است باعث بی خوابی کودک در شب شود.
نکات مهم در تنظیم زمان خواب برای کودکان
توجه به تنظیم ساعت خواب کودکان و ایجاد یک برنامه خواب منظم یکی از مؤلفه های کلیدی در تضمین رشد سالم آنها است. اگر به رشد فیزیکی و به ویژه رشد قدی فرزندتان اهمیت می دهید، باید دقت کنید که ساعات خواب او را به بهترین شکل ممکن تنظیم کنید.
کودکان برای رشد صحیح به خواب کافی در ساعات مشخصی از شب نیاز دارند، زیرا بدن در این زمان ها به ترشح هورمون های رشد می پردازد که نقش حیاتی در توسعه جسمانی دارند.
استفاده از ابزارها و وسایل مناسب برای ایجاد محیطی آرام و راحت می تواند به بهبود کیفیت خواب کودک کمک کند. به عنوان مثال، وسایلی مانند کالسکه نوزاد، کریر، گهواره و نی نی لای لای می توانند نقش مؤثری در ایجاد فضای امن و آرام برای خواب کودک ایفا کنند.
این وسایل نه تنها به کودک کمک می کنند تا راحت تر بخوابد، بلکه به والدین نیز اطمینان می دهند که فرزندشان در شرایطی مناسب استراحت می کند. با کمک این ابزارها، می توان محیطی را ایجاد کرد که خواب کودک بدون اختلال و در بهترین زمان ممکن صورت گیرد، که این امر به نوبه خود به رشد سالم و طبیعی او کمک می کند.
علاوه بر استفاده از این وسایل، والدین باید به ایجاد یک روتین منظم خواب نیز توجه داشته باشند. این روتین باید شامل فعالیت هایی باشد که به کودک کمک می کند تا به تدریج به خواب برود و بدن او به زمان خواب عادت کند. به این ترتیب، کودک به طور طبیعی و بدون استرس آماده خواب می شود و می تواند از تمامی مزایای خواب شبانه بهره مند شود.
برای ایجاد یک برنامه خواب منظم چه باید کرد؟
تنظیم یک زمان خواب ثابت و پایبندی به آن، حتی در روزهای تعطیل، به کودک کمک می کند تا به یک الگوی خواب منظم دست یابد که در طولانی مدت به بهبود رشد و توسعه او کمک می کند.
- یک برنامه خواب منظم برای خواب و بیداری نوزاد خود در نظر بگیرید و هر روز در همان زمان ها او را بخوابانید و بیدار کنید، حتی در آخر هفته ها. این کار به تنظیم ریتم شبانه روزی بدن نوزاد شما و کمک به خواب بهتر او در شب کمک می کند.
- یک روتین قبل از خواب آرامش بخش برای نوزاد خود ایجاد کنید. این روتین می تواند شامل حمام کردن، ماساژ، خواندن کتاب یا نوازش او باشد.
- محیط خواب نوزاد خود را تاریک، ساکت و خنک نگه دارید. تاریکی به تولید ملاتونین، هورمون خواب، در بدن نوزاد شما کمک می کند.
- به نوزاد خود اجازه دهید تا در طول روز چرت بزند. اما مراقب باشید که او بیش از حد نخوابد، زیرا این کار می تواند خواب شبانه او را مختل کند.
علائمی که نشان می دهد نوزاد شما آماده خواب است
- مالیدن چشم ها
- خمیازه کشیدن
- بی قراری
- گریه کردن
- کاهش فعالیت
- پلک های افتاده
روش های مؤثر برای ایجاد عادت های خواب سالم در کودکان
برای اینکه کودکان به خواب بهتری دست پیدا کنند، می توان از راهکارهای مختلفی استفاده کرد. برخی از این روش ها عبارتند از:
- فرصت های کافی برای چرت روزانه فراهم کنید: در ۶ تا ۸ هفته اول زندگی، اکثر نوزادان نمی توانند بیشتر از دو ساعت پشت سر هم بیدار بمانند. اگر بیشتر از این مدت برای خواباندن کودک صبر کنید، ممکن است نوزاد بیش از حد خسته شود و در نتیجه به سختی به خواب برود.
- روز و شب را به کودک آموزش دهید: برخی نوزادان تمایل دارند شب ها بیشتر بیدار بمانند؛ این موضوع را شاید حتی در دوران بارداری تجربه کرده باشید.
در روزهای ابتدایی تولد، تغییر این الگوی خواب مشکل است، اما از حدود دو هفتگی می توانید به او تفاوت بین روز و شب را بیاموزید:
- در طول روز با او صحبت کرده و بازی کنید.
- اتاق نوزاد را روشن نگه دارید.
- سروصداهای معمولی مثل تلفن یا موسیقی را کاهش ندهید.
- اگر در هنگام شیر خوردن روزانه خوابش می برد، او را بیدار کنید.
- شب ها نور و صدا را به حداقل برسانید و کمتر با او تعامل داشته باشید.
- وقتی شب ها بیدار می شود، بازی نکنید و او را به خوابیدن مجدد تشویق کنید.
این شیوه به نوزاد کمک می کند تا بفهمد شب زمان خوابیدن است و به تدریج الگوی منظم خواب پیدا کند.
نکاتی برای کمک به خواب بهتر نوزاد
خواب به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل رشد و توسعه کودکان، نیاز به توجه ویژه دارد. از تنظیم ساعات خواب شبانه و چرت های روزانه گرفته تا ایجاد یک روتین منظم و پایبندی به آن، همگی از اهمیت بالایی برخوردارند.
- از شیر دادن یا شیشه دادن به نوزاد خود قبل از خواب خودداری کنید.
- از ایجاد تحریک بیش از حد در ساعات نزدیک به خواب نوزاد خود خودداری کنید. از بازی های پر سر و صدا یا تماشای تلویزیون در این زمان خودداری کنید.
- به نوزاد خود کمک کنید تا تفاوت بین شب و روز را یاد بگیرد. در طول روز، نور و فعالیت را به حداکثر برسانید و در شب، محیط را آرام و تاریک نگه دارید.
- اگر نوزاد شما در خوابیدن مشکل دارد، با پزشک مشورت کنید. ممکن است یک مشکل پزشکی یا محیطی وجود داشته باشد که مانع از خواب خوب او می شود.
- علائم خواب آلودگی را شناسایی کنید. به دنبال نشانه های خواب آلودگی در نوزاد باشید. اگر او چشم هایش را می مالد، گوشش را می کشد یا بهانه گیری بیشتری می کند، زمان خوابیدن او فرا رسیده است.
- نوزاد را در حالت خواب آلود به تخت ببرید. وقتی نوزاد خواب آلود ولی هنوز بیدار است، او را به تختخواب منتقل کنید. از شش تا هشت هفتگی، می توانید به او اجازه دهید خودش به خواب برود.
عوارض دیر خوابیدن کودکان
دیر خوابیدن می توانند مشکلات متعددی برای سلامتی کودک ایجاد کنند. از سوی دیگر، کودکی که ساعت خواب منظمی دارد، از نظر ذهنی منظم تر و قانون پذیرتر خواهد بود.
- خواب ناکافی یا دیر خوابیدن می تواند تأثیرات منفی بر رشد جسمی و قدی کودکان داشته باشد. این وضعیت می تواند منجر به کاهش رشد قدی، کاهش تمرکز و افت توانایی های یادگیری در کودکان شود.
- علاوه بر این، در دختران ممکن است این وضعیت باعث افزایش خطر پوکی استخوان شود. لازم به ذکر است که هورمون های رشد کودکان در زمان خواب به بیشترین میزان خود می رسند، بنابراین هرگونه اختلال در خواب می تواند باعث اختلال در رشد کودک شود.
- یکی دیگر از عوارض دیر خوابیدن کودکان، تجمع مواد سمی در بدن آن ها است. وقتی کودکان دیر می خوابند، عملکرد هورمون های بدن آن ها مختل می شود و مواد سمی که باید در زمان خواب دفع شوند، در بدن باقی می مانند. این موضوع می تواند سلامت کودک را به خطر بیندازد.
- علاوه بر این، کودکانی که شب ها دیر می خوابند، در مقایسه با کودکانی که ساعات خواب منظمی دارند، بیشتر در معرض خطر افسردگی قرار دارند.
- همچنین دیر خوابیدن می تواند منجر به چاقی در کودکان شود، زیرا بیدار ماندن تا دیروقت شب ممکن است منجر به بی نظمی در وعده های غذایی و عدم تمایل به خوردن صبحانه شود.
آنچه از مقاله بهترین زمان خواب برای نوزادان متوجه شدیم
خواب به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل رشد و توسعه کودکان، نیاز به توجه ویژه دارد. از تنظیم ساعات خواب شبانه و چرت های روزانه گرفته تا ایجاد یک روتین منظم و پایبندی به آن، همگی از اهمیت بالایی برخوردارند. خواب کافی و باکیفیت نه تنها به رشد جسمانی کمک می کند، بلکه تأثیر مستقیمی بر سلامت روانی، توانایی های شناختی، و رفتارهای اجتماعی کودکان دارد. بنابراین، والدین باید با آگاهی و توجه به نیازهای خواب کودک خود، زمینه را برای رشد سالم و متعادل او فراهم کنند.
در هایلایت درمان و پیشگیری و سلامتی در خصوص انواع بیماری ها و روش های درمانی آن ها در مجله اوریکا، گفتگو می کنیم.